Pmb.ldd.fr

38 berria
Charles Darwinen itzalak azpian harrapatu zuen AlfredWallace naturalista eta zoogeografo galestarra; harenheriotzaren mendeurrenean, zenbait ekitaldi antolatuditu Londresko Historia Naturalaren Museoak.
Behinola, halaxe deituohi zitzaion hautes-pen naturalean oina- rritzen zen ikuspegiari. Izan ere,nork bere aldetik, Charles Darwi-nek eta Alfred Wallacek ia aldi be-rean mamitu zuten idatziz ideiahura, eta bi artikuluok elkar har-tuta aurkeztu ziren lehenbizikoz,1858an. XX. mendeak bidegabe jo-katu zuen, ordea, bigarrenarekin:izadiaren bilakaera ulertzekoezinbestekoa den azalpen sortahorrek bi jabe izateari utzi zion ha-lako batean, Darwinen alde. Wa-llaceren heriotzaren mendeurre-na da 2013a, eta Londresko Histo-ria Naturalaren Museoak aukerabaliatu nahi du zorrak kitatzeko.
Zenbait ekitaldi antolatzeaz gain,Wallaceren milaka gutun sarera-tzen ari dira; Darwini idatzi zizkio-nak, tartean. rik kendu bizi izan zen artean: be-rak eta Darwinek, biek aldarrika-tu zuten bizidunak inguruneraegokituz eta eraldatuz doazelahistoria luzean. Bilakaera bat da-goela, irauteko egokiak direnezaugarriei eutsi eta aproposak ez oria aurreneko aldiz Espezieen ja- torriaz liburuan jorratu zela. Hor- Ibilbidea
KEPA ALTONAGA
berria 39
Wallacek ez zuen parekorik zoogeografiaren alorrean;munduko ikertzaile askoren datuak bildu zituen; tartean,Jean-Pierre-Armand David ezpeletarrarenak.
Protohizkuntzak
berreraikitzeko tresna
Asia eta Australia TEKNOLOGIA ›Protohizkun- tzak berreraikitzea ahalbide-tzen duen puntako informatika keley (AEB) eta British Colum-biako (Kanada) unibertsitatee- Parazeltsok aspaldi esan zuen: «Ezer ez da pozoia eta dena po- zoia da: aldea dosian dago». Hainbat botikak dosi altuan hilgaitzakete, eta, baita ere, jakina da hainbat pozoitatik hasitabotikak lortu direla. Pozoiak hainbat iturritatik lor daitez- tekoa. Halaxe definitu duAltonagak Wallace, eta ke; Euskal Herrian pozoidun animalia gutxi dago; aldiz, landare eta onddo pozoitsuak nahiko arruntak dira. Bakterioak ere pozoi iturri dira, eta azkenaldian zenbait nahiko arrunt bihurtu dira, hala nola Argazkia Esne Bideko
Botox delako pozoia, zahartzearen kontrako tratamendu estetikoetan gunerik distiratsuenari
Animalietan jatorria duten pozoiez hitz egiten hasita, betidanik suge pozoitsuek izugarrizko lilura eragin didate, erakargarriak eta beldurgarriak, aldi berean. Sugeen inguruko lilura hau nahiko zabal- duta dago, eta, horregatik, sugeen inguruko dokumentalak hain ohi- koak eta arrakastatsuak dira. Dokumental horietan askotan aipatzen dute sugeek hainbat motatako pozoiak dituztela, batzuk neurotoxiko- ak —nerbio sistemari eragiten diotenak—, beste batzuk hemolitikoak —globulu gorrien apurketa eragiten dituztenak— eta abar. Pozoiek di- tuzten propietate horiek oso interesgarriak izan daitezke medikun- tzan, gaixotasunen tratamenduan erabil baitaitezke. Adibide pare bat emateko, hipertentsioaren aurkako Capoten botika Bothops jararaca sugetik eratorri da, eta itsas barraskilo pozoitsu batetik min kronikoa- ren aurkako farmakoa ere aurkitu zuten, Ziconotide. Hidrogenoa lortzeko
Ikerlari askok esaten dute pozoietan egon daitezkeela konposatu te- prozedura berri bat EHUn
rapeutiko oso interesgarriak izan daitezkeen molekulak, eta horiek hainbat gaixotasun tratatzeko baliagarriak izan daitezkeela. Kontua da azterketa hori egiteko estrategia eta teknologia berriak behar dire- la. Hori dela eta, hainbat ikerketa talde pozoien azterketan zentratu dira, sugeen, armiarmen edota bestelako animalia pozoitsuen azter- Animalien pozoiak peptidoz eta proteinaz osotuak daude; peptido- ak proteina txikiak dira. Peptido ugari eta desberdinak aurki daitezke pozoietan; beraz, ikerlarien lana peptido bakoitzak zer egiten duen az- tertzean datza. Pozoiek zein eragin duten ezagututa susma dezakegu peptidoak zertan ari diren —neuronengan eragitean….—. Pozoiaren eragina peptido eta molekula guztien efektu konbinatuaren ondorioda; beraz, baliteke peptidoak banaka aztertuz bakoitzak efektu des-berdin bat izatea eta horietako peptido batzuek aukera terapeutikoak Gosari teknologikoa
biopolimeroen bueltan
BIOTEKNOLOGIA ›Luc AverousStrasbourgeko Unibertsitateko interesgarriak izan daitezke medikuntzan, Borneoko igel hegalariaren irudia, Wallacek berak marraztua. WIKIPEDIA mers izenburupean (biopoli-meroen garapena). Leartike- Kontua da ikerketarako esparru berri bat hor dagoela; landareetan egiten den bezala, pozoietan ere farmakoak bilatzea badago. Orain hiru hilabete, Nature aldizkarian manba beltzaren sugearen azterketaren artikulu bat argitaratu zuten. Manba beltza Afrikako suge arriskutsuenetako da, pozoiaren 10-12 mg nahikoak dira pertso- na bat hiltzeko, eta, batez beste, ziztada batean 100 mg ziztatzen ditu.
Jarduera humanistikoen
Suge hori aztergai hartuta, ikerlari talde batek manbaren pozoiak astean, zientzia hitzaldiak
zituen konposatu kimikoak banatu eta aztertu zituen, eta horien arte- an, peptido berezi bat aurkitu zuten, eta Mambalgin izendatu zuten.
Mambalgin-a oso analgesiko indartsua da, bereziki erreduren kontra- ko minean. Saguetan egindako azterketek erakutsi dute minaren analgesian morfina baino indartsuagoa dela, eta, gainera, nahiz eta dosiak errepikatu, ez da tolerantzia arazorik izaten; beraz, ez da dosia gehitu behar tratamendua aurrera joan ahala. Ezaugarri horretaz gain, Mambalginak ez du toxikotasunik erakusten, eta ez ditu morfi- Argi dago naturan oso leku arraroetan aurki daitezkeela onuraga- rriak izan daitezkeen molekulak; beraz, naturaren biodibertsitatea mantentzea garrantzitsua da, nahiz eta horretarako izaki pozoitsuak

Source: http://pmb.ldd.fr/estekak/ikas/Berria/2013/201302/20130214_38_Zientzia.pdf